Sąd polubowny – o czym warto pamiętać?

Mediacja lub arbitraż to skuteczne i często najszybsze sposoby na rozwiązanie sporów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Są one szczególnie atrakcyjną opcją, gdy porówna się je do długotrwałego i kosztownego procesu sądowego. Należy jednak pamiętać, że zasady przeprowadzania postępowania polubownego zawierają się w ramach Kodeksu postępowania cywilnego i muszą spełniać określone standardy! 

Sprawdź, o czym trzeba pamiętać przygotowując się do takiego postępowania!

? Po pierwsze: sprawdź, czy interesująca Cię sprawa może być przedmiotem arbitrażu. Według art. 1157 k.p.c. strony mogą poddać pod rozstrzygnięcie sądu polubownego: spory o prawa majątkowe, z wyjątkiem spraw o alimenty oraz spory o prawa niemajątkowe, jeżeli mogą one być przedmiotem ugody sądowej.

? Po drugie: zgodnie z art. 1161 par. 1 Kodeksu postępowania cywilnego, poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego wymaga umowy stron, w której należy wskazać przedmiot sporu lub stosunek prawny, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć. Jednym słowem – obie strony muszą zgodzić się na takie rozwiązanie, jak sąd polubowny.

?Po trzecie: pomimo dużej elastyczności w przebiegu postępowania polubownego, istnieją pewne zasady, których nie można modyfikować ani pomijać. Należą do nich m.in:
? sąd polubowny może przeprowadzić dowód z przesłuchania świadków, z dokumentów, oględzin, a także inne konieczne dowody, nie może jednak stosować środków przymusu,
?sąd taki może zwrócić się o przeprowadzenie dowodu lub wykonanie innej czynności, której sam nie może wykonać, do sądu rejonowego, w którego okręgu dowód lub czynność powinna być przeprowadzona,
?spór rozstrzygany jest według prawa właściwego dla danego stosunku prawnego, a gdy strony go do tego wyraźnie upoważniły – według ogólnych zasad prawa lub zasad słuszności,
?sąd polubowny formułuje wyrok i jego uzasadnienie na piśmie, a akta postępowania arbitrażowego składa w sądzie – chyba, że sąd arbitrażowy posiada własne archiwum,
?jeżeli strony same nie ustalą inaczej, to sąd taki składa się z trzech arbitrów.

Podstawa prawna:
art. 1157, art. 1161, art. 1169 par. 1-2, art. 1191 par. 1, art. 1192 par. 2, art. 1194 par. 2, art. 1197 par. 1-2, art. 1204 par. 1-2 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 1550)